Page 35 - การก่อสร้างและสาธาฯ
P. 35
2-12
2.4.1.2 จันทัน
จันทัน ท้าหน้าที่รับน้้าหนักจากแป แล้วถ่ายน้้าหนักลงสู่เสา หรืออะเส จันทันน ี้
สามารถเปรียบได้กับ คานเอียง ซึ่งมีความยาวตั้งแต่ยอดทรงจั่ว ถึงชายคา จันทันจะแบ่งออกเป็น 2
ประเภท คือ จันทันเอก
ได้แก่จันทันที่ตั้งอยู่บนเสา นั่นคือถ่ายน้้าหนักลงสู่เสาโดยตรง แต่ในบาง
ที่จะถือว่าจันทันเอก คือจันทันคู่หัว และท้ายของอาคารเท่านั้น
2.4.1.2.1 จันทันพราง
ได้แก่จันทันที่ตั้งอยู่บนอะเส ซึ่งจะมีอยู่เฉพาะอาคารที่มีช่วงระยะห่าง
ระหว่างเสามากๆ จนท้าให้แปแอ่น (ตกท้องช้าง) จึงจ้าเป็นต้องมีจันทันพรางมารับระหว่างเสา
2.4.1.3 ตะเฆ่สัน
ตะเฆ่สัน จะท้าหน้าที่เหมือนกับจันทันเอก แต่จะมีลักษณะต่างจากจันทัน คือจะ
มีตะเฆ่สันตรงแนวที่มีการเปลี่ยนระดับของวัสดุมุงหลังคาในแนวทะแยง ฉะนั้นในหลังคาทรงจั่วธรรมดา
จะไม่มีตะเฆ่สัน ที่จะพบกันมากคือ ในหลังคาทรงปั้นหยา ตะเฆ่สันจะวางอยู่บนเสาต้นมุมของอาคาร
และไปบรรจบกับจันทันเอกคู่หัวท้ายของอาคาร
โดยปกติตรงจุดที่ตะเฆ่สัน มาบรรจบกับจันทัน ในการออกแบบควรจะให้มีเสารองรับที่ต้าแหนงน ี้
่
2.4.1.4 ตะเฆ่ราง
ตะเฆ่ราง คือแนวรอยต่อระหว่างวัสดุมุงหลังคา ซึ่งอยู่คนละแนวมาบรรจบกัน
ในลักษณะที่ท้าให้เกิดเป็นราง ตะเฆ่รางจัดได้ว่าเป็นจุดที่ต้องใส่ใจมากเป็นพิเศษ เพราะถ้าหากก่อสร้างไม่
ดี จะท้าให้หลังคารั่วได้ง่ายมาก จ้าเป็นที่ตะเฆ่รางต้องมีรางรับน้้ารองอยู่ เพราะแนวรอยต่อระหว่างวัสดุ
มุงจะมีช่องว่างอยู่
2.4.1.5 อกไก่
อกไก่ ท้าหน้าที่รับน้้าหนักจากจันทัน แล้วถ่ายน้้าหนักลงสู่ดั้ง อาจจะกล่าวได้ว่า
อกไก่ คือคานตามยาวตัวบนสุดของอาคารไม้ ซึ่งจะท้าหน้าที่รับจันทัน
2.4.1.6 ค้ ายน
ั
ค้้ายัน ท้าหน้าที่รับน้้าหนักจากจันทัน แล้วถ่ายน้้าหนักลงสู่ขื่อ จะเห็นได้ว่าค้้ายัน
ท้าหน้าที่เช่นเดียวกันกับอกไก่ แต่ค้้ายันจะเป็นเพียงส่วนที่ช่วยเสริมไม่ให้จันทันเกิดการแอ่น ในกรณีที่
จันทันมีขนาดยาวมากๆ ดังนั้นในอาคารขนาดเล็ก อาจจะไม่จ้าเป็นต้องมีค้้ายันก็ได้
2.4.1.7 อะเส
อะเส จะท้าหน้าที่รับน้้าหนกจากจันทัน แล้วถ่ายน้้าหนักลงสู่เสา อาจจะ
ั
พิจารณาว่าอะเสก็คือ คานตามยาวของหลังคาก็ได้
