Page 10 - การระบายน้ำ
P. 10
2-1
่
บทที 2
ุ
อทกวิทยา
1. กลาวทัวไป
่
่
ค าจากัดความอย่างสั้น ๆ ของอุทกวิทยาคือวิทยาศาสตรธรรมชาติเกยวกับกรรมวิธบังคับน้าบนดิน
ี
ี่
์
้
้
ี
ี่
ี
่
้
์
้
และน้าใตดินใหหมดไป และใหมสภาพสมบูรณขึ้น ต าราเล่มน้มิไดมุงหมายใหการศึกษาเกยวกับอุทกวิทยา
้
ี่
ี่
ื่
ี่
็
้
้
โดยตรง แต่อย่างไรกดีเราจะต องเขาใจหลักทสาคัญเกยวกับอุทกวิทยา เพอคิดประมาณเกยวกับอัตราการ
ไหลของน้าท่าจากพ้นดินไดดวย
้
้
ื
ี่
ขั้นตอนทสาคัญสามขั้นของวัฏจักรน้าคือ
1.1การระเหยและการคายไอน้าออกของพืช (EVAPORATION AND TRANSPIRATION)
้
1.2 สิ่งกาเหนิดน้าจากเวหา,หยาดน้าฟา (PRECIPITATION)
1.3 น้าท่า (RUNOFF)
้
็
้
ี่
้
น้าท่าทไหลทั้งบนดินและใตดิน คิดไดจากจานวนของหยาดน้าฟา วัดเปนนิ้วต่อชั่วโมงลบดวยน้าท ี่
้
้
ี
็
ี
ี่
้
้
สูญเสยไปหรอถูกเกบกักไว น้าทสูญเสยไปหรอถูกเกบกักไวส่วนใหญรวมถึงน้าจาพวกไหลซึมลงใตดิน, น้าท ี่
ื
็
ื
่
้
ื
ระเหยไป น้าทถูกสกัดกั้นโดยพชพันธบนพ้นดิน และจากทลุมต่าง ๆ เช่น บ่อ , ทะเลสาปและหนองบึงไวดวย
้
่
ื
ี่
์
ี่
็
็
ี่
เปนตน แม่น้าทไหลซึมลงใตดินและทถูกเกบกักไวบนดินอาจกลายเปนน้าท่า โดยไหลไปยังแม่น้าลาธาร
้
้
้
ี่
็
ี่
้
ี่
ผ่านไปตามทางน้าใตดินและน้าพุไดในทสุด แต่การเปนเช่นน้ เกดขึ้นหลังจากทพายุฝน ซึ่งตกลงมานั้นได ้
ิ
ี
็
้
ี่
้
้
้
ผ่านพนไปแลวและจะไม่มอิทธพลต่อการออกแบบช่อง น้าเขา , ทางระบายน้าหรอท่อน้า บนพ้นทซึ่งได ้
ิ
ื
ื
ี
จัดทาลาดไวดีแลว เช่น สนามบิน เปนตน เราถอว่าน้าทถูกเกบกักอยูบนพ้นดินมเปนส่วนนอยอาจตัดทิ้งเสย
็
ื
ี่
ี
็
่
้
้
้
็
ี
้
ื
้
็
้
ี่
็
้
ี่
ั
ได การหน่วงน้าไวบนผิวหนาดิน (SURFACE DETENTION) กเปนปจจัยทสาคัญอกอย่างหนึ่งทแสดงผลต่อ
ี
อัตราสูงสุด (PEAK RATE) ในการไหลของน้าท่า การหน่วงน้าไวบนผิวหนาน้เปนความสูงของน้าซึ่งเราตอง
้
้
ี
็
้
ี
ื
้
สรางใหมขึ้นเหนอพ้นดินก่อนเกดการไหลของน้าบนพ้นดิน และมีการเปลยนแปลงขึ้นกับลาดและความ
ิ
ี่
ื
ื
้
ี่
ี่
้
ี่
ี่
ี
่
ื
หยาบของผิวดินทปกคลุมพื้นผิวนั้นอยูบนพ้นผิวทราบเรยบเช่น ผิวทดาดไวและพื้นผิวทลาดชัน การหน่วงน้า
ี่
ี
ี
ไวบนผิวหนามค่าต ่าบนพ้นผิวทแบนราบและหยาบ เช่น พ้นหญา ค่าน้จะสูงขึ้น ก ารหน่วงน้าไวบนผิวหนา
ื
ื
้
้
้
้
้
ี่
่
สาหรบผิวหนาของพื้นทใหญอาจลดอัตราสูงสุดในการไหลออกของน้าท่าลง แต่แสดงผลเล็กนอยต่อจานวน
้
้
ั
่
้
ี่
ี
รวมของน้าท่าทไหลออกไป ทั้งน้เพราะน้าถูกคายออกหลังจากฝนหยุดตกแลว และจะไหลลงสูระบบการ
ื
ี่
ี่
้
ี่
ระบายน้าในทสุด เช่นเดียวกันกับน้าทไหลซึมลงใตดินและน้าทถูกเกบกักไวบนพ้นดิน เราพิจารณาว่าการ
็
้
็
ี่
็
หน่วงน้าไวบนผิวหนาเปนส่วนทเสยไปในการออกแบบโดยถออัตรา สูงสุดในการไหลของน้า เปนหลัก
้
้
ื
ี
้
้
็
็
กราฟอุทก (HYDROGRAPH) ของลาน้า คือ เสนโคงซึ่งแกนราบเปนเวลาและแกนตั้งเปนอัตราการ
้
่
้
ไหลของน้าเปนลูกบาศกฟุตต่อวินาท ณ จุดทตรวจวัดนั้น ๆ รปรางกราฟอุทกดูเผิน ๆ คลายรปเ สนโคงทเกด
ู
ิ
้
์
ี
ี่
ู
ี่
็
้
้
ี
จากการเขยนเสนโคงระดับความสูงของผิวหนาน้าของลาน้าต่อระยะเวลาบนพ้นท ซึ่งเก้อกูลน้าใหแก่ลาน้า
้
้
ื
ื
ี่
้
นั้น ทั้งก่อน ในระหว่างเวลาและหลังฝนตกแลว รปกราฟอุทกแสดงไวในรปท 2.1 เสนทึบแสดงน้าท่าทไหล
ี่
ู
้
้
ู
ี่
